Nguyệt Quỳnh (Danlambao)
- Cứ mỗi năm cuộc tranh giành quyền lực ở cấp lãnh đạo thượng tầng lại
lập đi lập lại, và càng ngày mức độ càng gay gắt. Tôi tự hỏi không biết
các vị lãnh đạo có từng bao giờ quan tâm để nhận biết ra rằng từ lâu
nhiều người dân VN đã thầm lặng bỏ nước ra đi!
Điều đáng giật mình là - ngày nay người ta rời bỏ quê hương mình không
một chút vấn vương luyến tiếc. Quê hương là nơi chốn thiêng liêng, nơi
thân thuộc, nơi có cha mẹ, anh em, bằng hữu, có cả một trời thơ ấu;
nhưng vì sao người VN lại tìm mọi cách để rời bỏ đất nước mình?
Bốn mươi năm trước, người ta buộc phải dứt áo ra đi, buồn thắt ruột khi
phải rời bỏ nơi chôn nhau cắt rốn. Thi sĩ Luân Hoán có bốn câu thơ nhớ
quê đến nao lòng:
“trông ra cửa kính trời mưa tuyết
ngó lại mình đang ngồi bó tay
quê hương nhắm mắt như sờ được
Nếu như ngày xưa, người Việt tị nạn lìa xa quê, nhớ từng chiếc lá me,
từng cành phượng vĩ, thương từ viên ngói vỡ, bóng con chim se sẻ trước
hiên nhà; thì ngày nay, người giàu cũng như nghèo, ngay cả con cái các
quan chức nằm trong bộ máy cầm quyền cũng tìm mọi cách để rời bỏ đất
nước, ra đi không cần ngoái đầu nhìn lại.
Trong cuộc họp tại văn phòng Quốc hội ngày 29 tháng 12 vừa qua, bàn về
tình trạng các du học sinh cấp phổ thông trung học và đại học sau khi
tốt nghiệp không trở về; Thứ trưởng Nội vụ Nguyễn Duy Thăng đã nhìn nhận
với các đại biểu Quốc hội rằng: "Tôi nghĩ con em nhiều người ngồi ở đây
cũng không về. Cá nhân gia đình tôi cũng vậy, 2 đứa không về”.
Vì đâu có tình trạng này? Chiến tranh, nghèo đói cũng không làm người ta
rời bỏ quê hương mình. Chỉ mới ngày nào, khi cuộc chiến biên giới bùng
nổ vào năm 1979, hàng hàng lớp lớp thanh niên ưu tú sẵn sàng viết đơn
bằng máu để xin ra chiến trường. Dù khó khăn, gian khổ người ta vẫn gắn
bó, vẫn hãnh diện về dân tộc mình. Tôi nhớ có lần đọc được trong
facebook của một em sinh viên: “Tôi tự hào vì mỗi tên đất, tên đường ở
xứ tôi đều viết bằng tên người chứ không phải đánh số”. Nhưng chỉ vài
tuần trước đây, một bài viết trên trang mạng BBC viết rằng - tác giả
muốn rời bỏ VN để con cái mình khi lớn lên được sống làm người tử tế.
Tôi có dịp gặp một số thanh niên VN ở Philippines. Họ trẻ, tốt lành và
trong sáng, nhưng họ quay lưng hẳn và không muốn nhắc đến tình hình xã
hội, chính trị tại đất nước mình. Sự gian dối, giả trá khắp nơi đã làm
các em chán nản. Một em chia sẻ với tôi là hầu hết các bạn của em đều
cảm thấy bất lực và muốn tìm cách rời khỏi VN.
Tôi gặp em H, một thiếu nữ sống một mình ở đất nước xa lạ này. Em sống
và chống trả với những bất trắc, bão tố do tình trạng cư trú bất hợp
pháp của mình. Gã chủ nhà muốn xâm hại em, thản nhiên cầm điện thoại và
hăm dọa nếu em không thuận hắn sẽ báo cảnh sát. Rất may, H là một thiếu
nữ thông minh và mạnh mẽ, em đã vượt thoát được. Cha mẹ ở miền quê làm
sao biết được em đã phải chống chọi với những gì. Những thiếu nữ yếu
đuối, không may mắn khác sẽ hành xử ra sao? Và định mệnh sẽ đưa đẩy các
em về đâu?
Tôi cũng gặp một trường hợp khác, một phụ nữ miền biển, nghèo khó, vô danh nhưng chị đã làm tôi xúc động đến ngẩn ngơ.
Nếu bạn đang đi du lịch phượt trên đất Thái. Dừng chân uống một cốc nước
dừa trên hè phố hay tại một quán ăn nào đó. Lúc bạn đang cố bập bẹ nói
một ít tiếng Thái với người đang phục vụ, thì nhớ rằng người đang nói
chuyện với bạn bằng tiếng địa phương đó có thể là một người VN. Bên dưới
nụ cười xã giao và ánh mắt lẩn tránh đó, ẩn chứa cả một mối ân tình
thắm thiết của người đồng hương.
Tôi gặp chị L, người phụ nữ gầy ốm da ngăm đen đứng bán một xe nước dừa
bên hè phố. Ban đầu có lẽ nghe chúng tôi nói tiếng Việt, không nhịn
được, chị cất tiếng hỏi tôi có phải người Việt Nam không. Thấy người
đồng hương tôi vồn vã hỏi thăm, nhưng thấy thái độ chị lẩn tránh và đáp
lại bằng tiếng Thái tôi đoán có lẽ chị đang có vấn đề về di trú. Bốn
mươi năm trước, tôi đã gặp một người mẹ cắt ruột đẩy đứa con 6 tuổi của
mình ra biển để mong nó tìm được tương lai. Ngày nay, tôi gặp người mẹ
khác, cũng thắt ruột bỏ lại đứa con gái năm tuổi của mình cho bà ngoại
để đi kiếm sống ở nước ngoài, đi “tha hương cầu thực”.
Khi đã tin cậy, chị níu chặt lấy cánh tay tôi luôn miệng nói chuyện,
quên cả bán hàng. Được một lúc chị móc trong túi áo ra 25 baht tôi vừa
trả tiền nước, đưa lại. Chị ngượng ngùng bảo tình cảm mà lấy tiền tối về
không ngủ được. Tôi xúc động vì sự tốt lành, vì cái ân tình chị dành
cho tôi, một người xa lạ. Bấy nhiêu thôi cũng đủ thấu hiểu tấm lòng tha
thiết của chị đối với người Việt, đối với quê hương như thế nào. Vậy mà
có đến mấy lần chị nói với tôi là chị không muốn trở về VN nữa. Xin ghi
lại một đoạn đối thoại của tôi với người phụ nữ này để hiểu vì sao chị
không muốn trở về. Tôi cố tình hỏi tiếp:
- Nhưng khi để dành đủ tiền rồi chị về quê mình chứ?
- Thôi không về đâu.
- Tại sao lại không về?
- Ở đây người Thái họ hiền lắm, họ thương mình. Mình đẩy xe đi bán
từ 7 giờ sáng đến 12 giờ đêm mới về được đến nhà. Đi ban đêm cũng không
sợ… Ở đây từ những người thấp nhất trong xã hội như xe ôm hay cảnh sát
họ đều giúp đỡ mình hết mình.
- Nhưng mai mốt chị về thăm con, người khác dành mất chỗ bán của chị thì sao?
- Không sao đâu, không có mình thì họ bán, khi họ thấy mình đẩy xe tới, họ tự động đẩy xe đi chỗ khác.
- …
Những dự thảo văn kiện đại hội đảng có bao giờ đặt ra vấn đề vì lẽ gì mà
người dân nghèo, lương thiện lại không cảm thấy an toàn ở quê hương
mình? Những người như chị bán nước dừa, hay cháu H đâu cần biết gì đến
dân chủ hay nhân quyền!? Họ cũng không cần biết ngày mai ông Nguyễn Phú
Trọng hay ông Nguyễn Tấn Dũng sẽ trở thành Tổng Bí Thư. Họ chỉ cần một
môi trường sống ổn định, an lành. Nơi hàng ngày không phải nơm nớp lo sợ
gặp cảnh sát giao thông hay quân cướp giật. Nơi họ kiếm được miếng ăn
hàng ngày và không phải im lặng trước những điều tai ác.
Đến bao giờ người dân mình khi “Rời Bỏ” quê hương đều ôm giấc mơ sẽ “Trở
Về” để sớt chia những gian nan và dựng xây lại đất nước?
Tôi biết những người như vậy, những người đã ra đi, nhưng lại chọn trở
về như Trần Văn Bá, Võ Đại Tôn, Hoàng Cơ Minh, Võ Hoàng, Ngô Chí
Dũng…Chúng ta cũng biết những người đang nỗ lực thay đổi xã hội, những
người gắn bó với tổ quốc, người muốn dân mình, đồng bào mình được có đời
sống đích thực cần có của một con người. Họ là Nguyễn Văn Đài, Lê Thị
Công Nhân, Hồ Đức Hoà, Đặng xuân Diệu, Nguyễn Đặng Minh Mẫn, Nguyễn Văn
Oai, Bùi Minh Hằng, Nguyễn Đình Cương, Võ An Đôn…Tiếc rằng những nỗ lực
của họ chỉ đổi lấy tù tội, bất trắc và gian nan.
Tôi tự hỏi những người như Thứ trưởng Nội vụ Nguyễn Duy Thăng, các vị
đại biểu quốc hội, những đảng viên “chân chính”… họ nghĩ gì? Họ phục vụ
cho ai? Một chính quyền dù có theo đuổi mục đích, lý tưởng cao đẹp gì đi
chăng nữa thì cũng chẳng có ý nghĩa gì khi mà con em họ, khi mà mọi
người dân, từ trí thức cho đến chị bán nước dừa cũng đều muốn ra đi.
Tôi cho rằng các vị lãnh đạo, những người liên hệ trong chính quyền, hay
trong trận đấu đá tranh giành quyền lực năm 2016 - từ anh công an quèn
quen bóp cổ dân, đến các nhân sự tứ-trụ-triều-đình tương lai cần có câu
trả lời chính đáng cho chính mình và cho những người dân hiền lành, chất
phác đang phải sống lưu vong khắp nơi.
06.01.2016
