29/7/16

Hậu họa kinh tế từ vụ Formosa xả độc

Trần Nguyên Thao (Danlambao) - Sau 84 ngày toan tính ém nhẹm không xong, nhà cầm quyền CSVN đành phải để tập đoàn làm ăn bất lương Formosa nhận lỗi là thủ phạm chính gây ra thảm họa cá chết Miền Trung (30-06), bồi thường ở mức rẻ mạt so với thiệt hại lớn lao ước tính hàng chục tỷ Mỹ Kim, mà hậu họa cho dân tộc Việt tới nửa thế kỷ. Nửa tháng sau ngày nhận lỗi (18-07), Formosa, qua báo chí Đài Loan, đã phản công, nói là “cá chết không phải tại chất thải của Formosa, đồng thời cáo giác Hà Nội hành xử như kiểu “bắt con tin” để đòi tiền chuộc” [1]. Hà Nội chưa có phản ứng gì. Từ đầu, thái độ, cung cách của nhà cầm quyền CSVN trong vụ Formosa làm cho dân chúng càng tin rằng, các lãnh tụ tại Ba Đình “ngậm hột thị”.
500 triệu Mỹ Kim Formosa hứa đền (nếu có) không thể giải quyết gì cho 1 triệu người mất kế mưu sinh vĩnh viễn. Và đến gần 5 triệu người thuộc 4 tỉnh Miền Trung chịu hậu quả từ thảm họa Cá chết. Đó là chưa kể đến hệ lụy về kinh tế, môi sinh phải đến 50 năm sau mới khắc phục được, như chính báo Nhân dân của cộng đảng xác nhận. Biển chỉ trở lại bình thường, nếu như vùng biển này không còn bị các chất độc hại tiếp tục xả vào nguồn nước [2].
Cả nước thật bất ngờ, ngạc nhiên khi đại tập đoàn Formosa được đảng CSVN bao che tận tình, trong khi hàng trăm ngàn doanh nghiệp tư nhân thì bị đảng chèn ép đến phá sản hàng loạt trong nhiều năm nay. Formosa gây đại thảm họa môi sinh, làm chết và thương tật nhiều người, cả triệu nhân công lâm cảnh mất kế sinh nhai, chết dần mòn... thì được đảng và nhà nước cộng sản vỗ về, bao che; trong lúc dân Việt Nam bị trấn áp, đánh đập đến thương tích, bắt bớ, đày ải, cướp hết cửa nhà như thứ kẻ thù.
Khi Formosa nhận lỗi, xin tha thứ; thì đồng thời cũng là lúc đảng kêu gọi nhân dân hãy độ lượng. Nhưng lời kêu gọi của đảng hàm chứa mệnh lệnh “bắt dân im lặng”. Dân lên tiếng ôn hòa, thì đảng “xuống tay” đàn áp dã man, nổ súng, gây đổ máu trong cuộc biểu tình ôn hòa phản đối Formosa và đòi Bộ Trưởng Tài Nguyên Môi Trường, Trần Hồng Hà phải từ chức, của 3000 ngàn nạn nhân Formosa tại Quảng Bình, ngày 07-07.
Hôm 12 tháng 7, tờ Tuổi Trẻ và Người Đưa Tin, báo của đảng, đều đăng phóng sự, mô tả tiến trình, nhờ dân chúng, báo chí mới biết nơi chôn chất độc hại. Sở Tài Nguyên Môi Trường tỉnh Hà Tĩnh bắt buộc phải vào cuộc và khám phá ra 100 tấn chất thải của Formosa được chôn lấp dưới lòng đất gần đầu nguồn sông Trí, thuộc trang trại của ông Lê Quang Hòa, Giám Đốc Công ty Môi trường đô thị, thị xã Kỳ Anh. Tức giận vì báo chí phanh phui sự việc, Thứ Trương Bộ Tài Nguyên Môi Trường, Võ tuấn Nhân “bực bội” đòi “lấy thẻ của mấy thằng nhà báo đó lại”. Còn Bộ Thông Tin Tuyên Truyền dự tính tuyên dương các phóng viên có công khám phá việc chôn lấp 100 tấn chất thải của Formosa.
Ngày 15-07, dân thị xã Kỳ Anh khám phá hai đường ống khác do Formosa xả nước thải: một ở phường Thắng Lợi, một khác tại Kỳ Anh. Do áp lực của dân chúng, Formosa phải đóng hai đường ống này. Ngày 18-07, cũng báo đảng còn khám phá thêm đến 10 địa điểm khác Formosa chôn chất thải độc hại dưới đất. Formosa chẳng những gây ra thảm họa môi trường nghiêm trọng nhất trong lịch sử Việt Nam, mà còn là một cơn khủng hoảng to lớn về mặt kinh tế, xã hội, chính trị, ảnh hưởng sâu xa đến sự sống còn, độc lập của đất nước Việt Nam. Đảng CSVN, cho đến nay, chưa xác nhận cơ quan hay cá nhân phải chịu trách nhiệm và bị truy tố trong vụ Formosa.
Mặc dầu phạm nhiều sai lỗi, thái độ của Formosa rất hỗn xược, kẻ cả được thấy rõ trong văn thư, công khai phổ biến: “Trong bất kỳ tình huống nào, công ty vẫn giữ cho nhà máy tiếp tục hoạt động, đặt sự an toàn và lợi ích của toàn thể cán bộ nhân viên lên hàng đầu nỗ lực để phát triển bền vững và lâu dài tại Việt Nam”.
Lời xác định này cho thấy, Formosa đã nắm được sức mạnh “chống lưng”, nên họ lờ đi không kể gì đến an toàn và lợi ích của người dân Việt Nam. Đây là kết quả của cuộc “dàn xếp, mặc cả” giữa nhà cầm quyền CSVN và Formosa trong thảm họa cá chết Miền trung.
Nửa tháng sau ngày thảm họa cá chết khởi đầu, ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí Thư đảng đến thăm tại chỗ (22-04) lên tiếng khen Formosa “phát triển đúng hướng”, thì 3 ngày sau, (25-04), tập đoàn Formosa qua Chu Xuân Phàm, Giám đốc đối ngoại đưa ra thái độ thách thức dân tộc Việt Nam: "Muốn bắt cá tôm hay nhà máy, cứ chọn đi. Nếu chọn cả hai thì làm Thủ tướng cũng không giải quyết được".
84 ngày (kể từ 06-04) giới cầm quyền CSVN gia tăng khác thường cường độ hành xử dối trá, lừa dân chúng bằng các cuộc biểu diễn tắm biển, ăn cá; bưng bít thông tin về nhiều người chết, ngộ độc, không cho công bố nguyên nhân; hàng trăm người bị đàn áp, bắt bớ, đánh đập mang thương tích; Gia tăng kiểm soát, bắt bớ, tố khổ cả các phóng viên truyền hình, báo chí thuộc cộng đảng, dám nói lên sự thật...
Một đại thảm họa hàng ngàn tấn hải sản bị chết (kể cả các loại san hô, rong biển chết ngầm xếp lớp dưới đáy biển); khoảng 5 triệu người bị ảnh hưởng nặng đến đời sống; cả triệu người trực tiếp mất kế sinh nhai gia truyền. Hiện còn 166 gia đình với hơn 800 nhân khẩu, chưa chịu giao mảnh đất còn lại của gia đình cho nhà cầm quyền, vẫn ở lại gần khu Formosa thì lâm cảnh sống giở, chết mòn; trong đó, có 200 em nhỏ 2 năm qua không có trường học.
Dù Formosa đã nhìn nhận xả chất độc gây ra đại thảm họa môi trường biển, nhưng đảng và nhà nước CSVN có thể không bao giờ công khai nhìn nhận sai lỗi trong việc cấp giấy phép cho Formosa, dù cho họ từng biết tập đoàn này đã xả độc, gây nhiễm nguồn nước nhiều nơi trước Việt Nam. Cũng như giới cầm quyền không dám công bố mức thiệt hại kinh tế, dân sinh... hậu quả từ thảm họa này.
Vào ngày 04 tháng 07, Bộ Công Thương, dự báo mức tăng trưởng xuất khẩu cả năm chỉ đạt 8% so với chỉ tiêu 10%. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI), tăng liên tục từ tháng Hai năm nay được mô tả là “hiện tượng hiếm thấy suốt 20 năm”. Giá cả khu vực dịch vụ y tế (tăng 25%) và lương thực thực phẩm, giáo dục là những khu vực tác động mạnh nhất tới CPI trong 6 tháng qua. Việc tăng giá này khiến lạm phát tăng liên tục 5 tháng vừa qua. Giá vàng tại Việt Nam cũng rơi vào dao động bất thường.
Nguyên nhân dẫn đến các hiện tượng tiêu cực đang xảy ra cho nền kinh tế vẫn nằm dưới đáy vực, không được các cơ quan chuyên trách nói đến. Tuy nhiên nếu hải sản, nguồn thực phẩm chính bị nhiễm độc và gạo sẽ dần trở thành khan hiếm thì sẽ kéo các mặt hàng nhu yếu phẩm khác tăng giá.
Báo Mới.com, của truyền thông lề đảng, ngày 03 tháng 07 năm 2016 nói rằng, tháng 04-2016, thẩm phán liên bang thành phố New Orleans - Mỹ, Chánh Án Carl Barbier, đã thông qua mức phạt lên đến 20 tỷ Mỹ Kim đối với Tập đoàn dầu khí Bristish Petroleum (BP) của Anh để giải quyết các yêu cầu bồi thường thiệt hại về tài sản, kinh tế và sức khỏe cho bên nguyên gồm hơn 100.000 cá nhân và doanh nghiệp có liên quan tới thảm họa tràn dầu ở vịnh Mexico, do Công ty dầu khí BP gây ra tháng 04 năm 2010. Trường hợp Formosa gây ra thảm họa cá chết cho 4 tỉnh Miền Trung, tháng 04-2016 có mức thiệt hại nhân mạng, tài sản tư nhân cũng như kinh tế cả nước cao gấp nhiều lần vụ BP gây ra ở New Orleans, Hoa Kỳ.
Cựu tù nhân lương tâm, luật sư Lê Công Định qua một dịp lên tiếng công khai: “những gì đã diễn ra trong 84 ngày kể từ khi xảy ra thảm họa cho thấy Chính phủ đã bỏ qua tất cả trình tự luật định cần thiết để tự mình điều tra và kết luận điều tra, qua đó tự mình xác định thiệt hại mà hoàn toàn không tạo điều kiện cho các nạn nhân thảm hoạ chính thức yêu cầu đòi bồi thường, rồi cũng tự mình làm việc riêng với Formosa để giải quyết sự việc và dễ dàng chấp nhận mức giá bồi thường 500 triệu Mỹ kim”.
“Để ấn định mức bồi thường thiệt hại, trên phương diện pháp lý, Tòa án luôn dựa vào kết quả thẩm định thiệt hại thực tế một cách độc lập. Các thiệt hại có thể bao gồm như sau: thiệt hại môi trường biển nói riêng, môi trường sinh thái nói chung và môi trường sinh hoạt cụ thể của ngư dân và các doanh nghiệp kinh doanh liên quan đến biển tại những địa phương chịu ảnh hưởng của thảm hoạ, cùng những thiệt hại về sinh mạng và thương tật lâu dài của con người khi bơi lặn và ăn hải sản trong vùng biển có liên quan. Cho đến nay Chính phủ vẫn giữ thái độ im lặng, không công bố cách tính từng hạng mục thiệt hại và giá trị thiệt hại tương ứng bằng tiền, để hiểu vì sao Chính phủ chấp nhận con số 500 triệu Mỹ Kim”.
Trong tháng 7, có hai sự kiện lớn đều nói lên sự thật: Dân chúng và chính phủ Philippines tuy là nước nhỏ, quân sự yếu hơn Trung cộng. Họ chỉ dựa vào sức mạnh tinh thần dân tộc. Vũ khí của họ là pháp lý. Philippines đã “cắt đứt” đường lưỡi bò 9 đoạn do Trung Cộng tự ý vẽ ra tại Biển Đông, qua phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực (PCA) hôm 12 tháng 7 [3].
Việc thứ hai, mặc dù cộng đảng làm rất nhiều trò bịp, bưng bít thông tin, trấn áp, bắt bớ bỏ tù dân lành trong suốt 84 ngày, nhưng do áp lực mạnh mẽ từ mọi phía, cộng đảng không thể bao che, đành phải để Formosa nhận lỗi. Đó là sự thật. Hiện nay tình thế rất thuận lợi cho nạn nhân thảm họa cá chết, đưa đơn kiện tập đoàn Formosa.
Theo Luật sư Lê Công Định: “Trong vụ kiện Formosa sắp tới, nếu mỗi nạn nhân nộp một đơn khởi kiện, sẽ có hàng ngàn vụ kiện đồng thời của hàng ngàn nạn nhân. Điều này luật pháp không ngăn cấm và hoàn toàn có thể tiến hành ngay. Hàng ngàn vụ kiện tiến hành đồng thời chắc chắn làm tê liệt hoạt động của Tòa án Nhân dân Hà Tĩnh. Trước đây nhà cầm quyền tưởng rằng cấm kiện tập thể thì sẽ dễ kiểm soát an ninh hơn. Song tôi tin rằng hàng ngàn vụ kiện sắp tới nhắm vào Formosa sẽ là vấn đề an ninh nghiêm trọng và tồi tệ nhất của nhà cầm quyền từ trước đến nay”.
Rất nhiều chuyện sự thật liên quan đến những che đậy lâu nay của cộng đảng, sẽ phơi bày khi vụ kiện khởi sự cho đến lúc hoàn thành.
“... sự thật sẽ giải thoát anh em.” (Ga. 8, 32)
29.07.2016
____________________________________________
[3] Đường lưỡi bò 9 đoạn hay Đường chữ U do Trung cộng tự vẽ ra, trùm lên non 85% diện tích Biển Đông đã chính thức bị Toà trọng tài thường trực (Permanent Court of Arbitration / PCA) tại thành phố The Hague/La Haye, Hoà Lan chính thức bác bỏ hôm 12/07/2016.
Eingestellt von um