Nhà tù mang tên Yêu Nước
Vũ Đông Hà (Danlambao) - Mai
này đất nước chắc chắn sẽ hồi sinh. Sẽ có những lãnh tụ, anh hùng được
ghi tên vào sử sách. Nhưng vẫn còn đó rất nhiều người âm thầm, vô danh
đang làm một giọt nước ở đáy ly cho một ngày ly nước tràn đầy, đang làm
một viên gạch ở tận đáy cùng cho nhà Việt Nam vươn lên. Họ âm thầm trong
cô đơn ngày hôm nay và sẽ vô danh trong cô độc ở những trang sử mai
sau. Họ sẽ bước vào quên lãng của cuộc đời để nhường chỗ cho những chính
trị gia bước vào sân khấu mới. Nhưng hôm nay họ vẫn tiến bước. Vì yêu
nước đối với họ không còn là quyết định lý trí, không còn là một nhận
thức về trách nhiệm phải cưu mang. Với họ, yêu nước là bản chất con
người của họ. Không thể sống khác. Và họ mãi mãi vẫn là những kẻ cô đơn
trong nhà tù mang tên yêu nước của chính họ...
*
Văn hóa, truyền thống hay bất kỳ một khuôn vàng thước ngọc nào đó đều
quy đến một điều: lòng ái quốc không những là một cảm xúc mà còn là một
nghĩa vụ. Nhưng ở đất nước chúng ta, bày tỏ cảm xúc này là công phu của
một người làm xiếc, thực hiện nghĩa vụ này bằng hành động cụ thể là một
phiêu lưu đầy dẫy bất trắc. Hình bóng của bất trắc là những nhân viên an
ninh mật vụ trước ngõ, điều 79, 88, 258 như những sợi dây thòng lọng
treo sẵn sàng, và cửa tù đang thấp thỏm chờ.
Tuy nhiên, nhiều lúc sự gậm nhấm của cô đơn lại như lưỡi dao cùn cứa lên
da thịt và đau đớn hơn cả vết chém nhanh ngọt của một bản án tù đày. Từ
thờ ơ cho đến chống đối của gia đình; từ những khoảng cách vừa phải cho
đến thái độ ghẽ lạnh của bạn bè, đồng nghiệp; từ những khuôn vàng thước
ngọc lên lớp về cách sống thức thời cho đến những ủng hộ bằng lời rẻ
rúng; từ những kỳ vọng phải sống xứng đáng với những gì được cuộc đời ca
tụng cho đến những xoi mói theo dõi từng lời ăn tiếng nói, nhất cử nhất
động... tất cả đã dựng lên những song sắt vô hình bao vây những con
người dấn thân.
Có những người chưa vào tù mà nhiều lúc đã mang cảm giác đang sống trong tù.
*
Thế nào là yêu nước?
Đối với đảng cầm quyền, yêu nước đồng nghĩa với yêu xã hội chủ nghĩa và
phục tùng sự cai trị "muôn năm" của đảng; yêu nước ngoài vòng kim cô của
đảng là phản động.
Yêu nước trong không gian ý thức của tập thể những người chống đảng,
tưởng dễ nhưng lại phức tạp vô cùng. Bị bắt: không khôn ngoan? Không bị
bắt: hai mang? Bị bắt: coi chừng khổ nhục kế! Dân chủ chính tông, dân
chủ giả hiệu, dân chủ buôn đô la, dân chủ buôn danh, dân chủ bức xúc vì
đời đang bắn pháo bông cho người khác mà không bắn pháo bông cho mình!
Ai là người yêu nước chân chính? Cái gì là chân chính? Có còn vị trí
khách quan nào để xác định lòng yêu nước chân chính?
Yêu nước đôi lúc một màu xám xịt.
Có những người phải im lặng trong yêu nước cách riêng của mình và chấp nhận mọi sự ngờ vực trong vùng yêu nước xám xịt này.
Vậy mà họ vẫn kiên trì tiến bước. Không phải một năm, hai năm mà có những người dong ruổi cả đời.
Đã có những ngày một mình lủi thủi sang sông của anh ngày nay đầu đã bạc.
Đã có những buổi tối em lang thang tìm chỗ ngủ trọ vì bị anh cả, chị dâu
đuổi ra khỏi nhà bởi những hành động đấu tranh; tháng sau em đã không
còn nỗi lo đó vì đã có ngục thất dung thân.
Và những tháng ngày chui rúc ở Miên, ở Lào, ở Thái, tim muốn quay về nhưng đầu bảo phải trốn xa.
Vẫn còn đó hơi lạnh của những đêm tối hôm qua trong tù và những đêm tối
hôm nay tự do co ro một mình; những lời khen ngợi đã im tiếng, chỉ còn
lại gánh nặng giang san vẫn đè nặng lên vai và tên côn an vẫn ngồi canh
trước ngõ.
Có những người vẫn đeo đuổi một con đường. Có những người vừa mới khởi
hành, đích đến vẫn mù sương. Có những người đã nằm xuống trước khi được
sống trọn một ngày của ước mơ thành sự thật.
*
Mai này đất nước chắc chắn sẽ hồi sinh. Sẽ có những lãnh tụ, anh hùng
được ghi tên vào sử sách. Nhưng vẫn còn đó rất nhiều người âm thầm, vô
danh đang làm một giọt nước ở đáy ly cho một ngày ly nước tràn đầy, đang
làm một viên gạch ở tận đáy cùng cho nhà Việt Nam vươn lên. Họ âm thầm
trong cô đơn ngày hôm nay và sẽ vô danh trong cô độc ở những trang sử
mai sau. Họ sẽ bước vào quên lãng của cuộc đời để nhường chỗ cho những
chính trị gia bước vào sân khấu mới. Nhưng hôm nay họ vẫn tiến bước. Vì
yêu nước đối với họ không còn là quyết định lý trí, không còn là một
nhận thức về trách nhiệm phải cưu mang. Với họ, yêu nước là bản chất con
người của họ. Không thể sống khác.
Và họ mãi mãi vẫn là những kẻ cô đơn trong nhà tù mang tên yêu nước của chính họ.
Rồi sẽ đến ngày ta về với đất
Những sầu, bi, thương, nhớ sẽ thờ ơ
Lòng đất lạ chắc gì yên nhắm mắt
Hỏi đêm nay trống vắng định về đâu
Trong trí nhớ mịt mù như lá rụng
Những con đường đi, đến sẽ mông lung
Sẽ tưởng tưởng một mặt trời có thật
Gửi linh hồn thân xác với tro than
Lối mở về chắc hẳn có thênh thang
Hay hệ lụy vẫn theo ta muôn ngàn kiếp
Ta có sống cuộc đời ta đã mất
Giấc mơ nào nhung nhớ đã mang theo?
Dĩ vãng chập chùng biết có còn réo gọi
Ân tình xưa, nghĩa cũ liệu buông tha
Nợ núi sông, mũi kim nhọn hôm qua
Hay nằm đó còn lo miếng cơm manh áo?
Nếu ta chết mang theo đời hệ lụy
Thì chi bằng gạt bỏ, xong, hôm nay
Khi sống chết như một làn chỉ nhỏ
Chết cách nào cũng vậy có sao đâu
Thì sống lại mà đi vào gươm giáo
Vết chém sâu có ngọt cũng vui vui
Biết đâu mai thân xác muốn ngũ vùi
Lòng đất cũ nằm yên mà nhắm mắt...
