Nga-Trung tình ngu ngơ
(Quan hệ đối tác Nga-Trung tạo ra nhiều vấn nạn cho Moscow hơn là cho phương Tây.)
Nhìn vào bàn cờ chess thế giới, người ta không thể không bối rối. Mới
hôm qua, Nga hẹn hò với Châu Âu; hôm nay, điện Kremlin cố gắng thuyết
phục thế giới (và chính mình?) là đã yêu Bắc Kinh.
Chứng kiến cảnh tuần trước Nga tổ chức song hành hội nghị thượng đỉnh
BRICS (Brazil, Russia, India, China, South Africa) và Tổ chức Hợp tác
Thượng Hải-SCO (Shanghai Cooperation Organization) - một tín hiệu rõ rệt
của sự "xoay trục Á Châu" kiểu Nga, cũng như cái nghị trình mà Nga đưa
ra cho thế giới ngoài phương Tây rằng Nga như là một mô hình văn minh
thay thế phương Tây. Cũng các chuyên gia, ở Nga và ở phương Tây, những
người lúc trước đã xem Nga như là một phần của Đại Âu Châu (Greater
Europe), hôm nay lại thích thú ca tụng Nga như là một phần của Đại Á
Châu (Greater Asia). Đương nhiên, các quốc gia thỉnh thoảng hay đổi
huớng để xây dựng các liên minh mới nhằm phục vụ những lợi ích của nó.
Tuy nhiên, điện Kremlin và đội quân tuyên truyền đã lập luận rằng việc
Nga xoay trục về Á Châu là một cái gì đó sâu sắc hơn: thay đổi bản sắc
của nền văn minh Nga thành nền văn minh Âu-Á (Eurasian). Trong thực tế
điều này có nghĩa là xoá hết các khía cạnh văn hóa Âu Châu trong tâm lý
Nga và trở về xã hội của một đất nước tiền hiện đại.
Tất cả các lập luận hỗ trợ cho việc Nga chuyển sang Á Châu - và điệu
nhảy tango của nó với Trung Quốc -khiến tôi cho là hoặc ngây thơ hay cố
tình dối trá. Người ta không thể tránh được ấn tượng rằng đây là một trò
chơi mới của "Hãy giả vờ!" (Let's Pretend!) mà trong đó cả hai vũ công
đều hiểu rất rõ là họ đang dính dự vô điều gì. Nhưng liệu các thành viên
của "trục tiện nghi" mới (tiện nghi cho ai?) biết bản tango sẽ dẫn họ
đi đâu?
Quan hệ đối tác mới được đánh dấu bởi các hoạt động cuồng nhiệt: việc ký
kết hàng tá các hiệp ước; sự tâm đắc chung của Tập Cận Bình và Putin
tại lễ kỷ niệm năm thứ bảy mươi ngày đầu hàng của Đức Quốc xã trong Thế
chiến II (trong khi các nhà lãnh đạo phương Tây không tham dự); các cuộc
tập trận quân sự chung của tàu chiến Nga và Trung Quốc ở phía đông Biển
Địa Trung Hải; sự cam kết để nối Âu-Á Thống Nhất (Eurasian Union) với
Con Đường Tơ Lụa Mới (New Silk Road) của Trung Quốc; và ngay cả cái thỏa
thuận to đùng 400 tỷ đôla khí đốt. Tất cả các điều này có vẻ như để xác
nhận sự trừng lên của một Liên Minh Vĩ Đại (Grand Alliance) có thể thay
đổi trật tự toàn cầu. Nhưng huê dạng bên ngoài có thể là một sự lừa
dối.
Cái nguyên nhân tiên khởi của mối quan hệ này - cả hai cùng muốn ngăn
chặn Mỹ - thì không thuyết phục. Đương nhiên, Nga và Trung Quốc đều được
biết là không thích Mỹ. Nhưng tại sao đoàn kết để ngăn chận Mỹ bây giờ,
trong khi người Mỹ đang cuốn chiếu và đang bị kẹt trong các cuộc xung
đột không giải quyết được, và khi Tổng thống Mỹ không thực sự thú vị
trong vấn đề đối ngoại, càng không có tham vọng địa chính trị nào to
lớn? Bên cạnh đó, Bắc Kinh hầu như không có ý định làm hư hỏng mối quan
hệ với Mỹ hay làm đe dọa con đường vào thị trường Mỹ đầy lợi nhuận của
họ. Nếu Trung Quốc sẵn sàng tham gia với điện Kremlin trong cuộc thập tự
chinh chống Mỹ, tại sao họ ký các thỏa thuận sâu rộng về hợp tác quân
sự với Mỹ? "Cho dù Tập và Putin có thể nằm cùng giường để chống phương
Tây, nhưng các giấc mơ của họ rõ ràng là khác nhau", như bà Huiyun Feng
cảnh báo. Dù sao, chúng ta đừng quên một sự thật là: cung cách chống Mỹ
giúp họ có một biện minh thuận tiện cho các hành động có những mục tiêu
khác nhau không trực tiếp liên quan đến Mỹ.
Tôi sẽ để cho các chuyên gia Trung Quốc suy nghĩ về những câu hỏi tại
sao Bắc Kinh tham gia vào trò chơi này. Cho đến bây giờ, ấn tượng cho
thấy là Trung Quốc đóng vai một đối tác thầm lặng, chỉ vừa đủ để cho Nga
chạy theo tán tỉnh. Với tôi, câu hỏi thú vị hơn là tại sao Moscow, đối
tác tích cực, cần nhảy bản tango này? Tất cả những cân nhắc chính trị,
lịch sử và tâm lý đều cảnh báo Moscow không nên dính dự vào quan hệ đối
tác kỳ cục, không tự nhiên này mà nó có thể dễ dàng trở thành một cái
dây thòng lọng quấn quanh cổ của Moscow. Trên danh sách của các ưu và
khuyết điểm, những khuyết điểm chiến thắng xa một dặm đường.
Để bắt đầu, Trung Quốc vẫn nuôi duỡng sự bất bình lịch sử với Nga. Tại
sao Trung Quốc phải hạ mình để mua nguyên liệu từ Ngoại Mãn Châu vùng
của TQ truớc đây, được nhượng lại cho Nga trong thế kỷ 19 do kết quả của
một loạt các hiệp ước nhục nhã mà Nga đã áp đặt lên Trung Quốc? Người
Trung Quốc thực sự bỏ qua? Henry Kissinger không nghĩ như vậy: "các nhà
lãnh đạo Trung Quốc đã không quên hàng loạt các 'hiệp ước bất bình đẳng'
bòn rút hằng thế kỷ để thiết lập sự sở hữu của Nga ở các tỉnh Viễn Đông
miền biển..." (On China, Penguin Books, 2011, pp. 98-9).
Quan trọng hơn nữa trong thực tế Nga và Trung Quốc đang ở những giai
đoạn phát triển khác nhau. Nga đang suy đồi, và chế độ hiện tại của nó
dường như đang bước vào một cơn hấp hối, đe dọa kéo đất nước đi xuống
hỗn loạn và bất ổn. Trung Quốc, ngược lại, vẫn đang trừng lên (ngay cả
khi thị truờng chứng khoán Trung Quốc sụt giảm trong vài tuần qua đã
phơi bày ra nhiều lằn nứt lớn trong hệ thống). Sự bất cân xứng lớn này
làm cho mối quan hệ trở nên mong manh, tạo điều kiện cho đối tác mạnh
hơn sử dụng đối tác yếu để phục vụ lợi ích của mình. Nhưng nếu sự sụp đổ
tài chính của Trung Quốc gần đây là dấu hiệu của sự tuột dốc kinh tế
đang đến gần, thì sự cân xứng của hai gã độc tài khổng lồ đang sụp đổ
(mặc dù ở tốc độ khác nhau) có thể đẩy họ vào một cuộc đấu tranh với
nhau tai hại nhất để sống còn. Cộng thêm vào thực tế này là đặc tính của
các quyền lực độc tài thuờng không có khả năng hay sự sẵn sàng để nhúng
nhuờng hay sự nhạy cảm khi liên quan đến các chuẩn mực đạo đức. Tại sao
Bắc Kinh cần phải hành động vị tha đối với một đất nước mà nó đã thể
hiện sự không hối tiếc trong việc bắt nạt các nước láng giềng yếu hơn
của nó?
Như sự sáp nhập Crimea và cuộc chiến tranh mà Nga gây ra với Ukraine đã
chứng minh, Moscow đã chọn con đường phá hệ thống pháp luật quốc tế và
áp đặt quyền lực của mình để duy trì các khu vực ảnh hưởng. Các kế hoạch
lấp biển của Trung Quốc ở Biển Đông và thọc giàn khoan vào vùng biển
Việt Nam chứng minh rằng Bắc Kinh và Moscow đã đọc từ cùng một quyển
sách. Những khuynh hướng xét lại của Bắc Kinh cũng sẽ mở rộng sang vùng
Viễn Đông của Nga không phải là nó vừa tự nhiên và vừa mong đợi lắm sao?
Nền tảng kinh tế nằm dưới cặp đôi/tandem Nga-Trung có vẻ như làm mềm
những trở ngại địa chính trị vừa nói, ngoại trừ cho một thực tế rằng nó
không phải là rất ổn định, ít nhất là khi nói đến lợi ích của Nga. Nga
đặt nền tảng cho mối quan hệ kinh tế với Bắc Kinh trên ba trụ cột chính -
khí đốt, dầu hoả và vũ khí - và với một hy vọng: Trung Quốc đầu tư
khổng lồ vào Nga. Theo số liệu được cung cấp bởi Viện Oxford Institute
of Energy Research và CNP (trích dẫn bởi chuyên gia Nga Mikhail
Krutichin), Trung Quốc cần 180 tỷ mét khối khí đốt, trong đó Trung Á (40
phần trăm) và các nguồn khác đã cung cấp. "Không còn nơi nào trống trên
thị trường khí đốt của Trung Quốc cho những nhà cung cấp khác",
Krutichin nói. Trung Quốc, tất nhiên, có thể mua khí đốt của Nga nếu
Moscow giảm giá đáng kể, nhưng điều này sẽ làm cho toàn bộ dự án không
có lợi cho Nga.
Hơn nữa, Bắc Kinh đã từ chối để tài trợ cho đường ống dẫn khí của Nga
"Sila Sibiri" được coi là viên ngọc quý của tình hữu nghị Nga-Trung.
Trung Quốc thậm chí còn cho rằng Nga nên bao trả các chi phí xây dựng và
bảo trì đường ống trên lãnh thổ Trung Quốc. Thật kiêu ngạo! Rõ ràng đây
là một cái tát vào mặt Moscow: trả tiền cho việc xoay trục của riêng
mình! Moscow đã trình bày rằng thỏa thuận khí đốt này là bằng chứng
chính yếu cho sự thành công của cặp đôi/tandem Nga- Trung; nếu điều này
hóa ra là xấu như vậy cho người Nga, chúng ta có thể nói gì về bản chất
của những giao dịch khác? Về dầu hỏa, Trung Quốc đã đa dạng hóa nguồn
cung cấp của họ, thông qua sự hợp tác với Trung Á, và không có dấu hiệu
cho thấy Bắc Kinh muốn phụ thuộc vào nguồn cung cấp của Nga. Cuối cùng
nhưng chưa phải hết, Nga là nguồn cung cấp lớn nhất của Trung Quốc cho
việc nhập khẩu vũ khí và công nghệ quân sự. Nhưng sự ngập ngừng của
Moscow để vũ trang cho Trung Quốc thì ai cũng biết, và Bắc Kinh có thể
dễ dàng để nhận thấy rằng việc buôn bán vũ khí của Nga cho Ấn Độ và Việt
Nam không chỉ đơn thuần là một thỏa thuận thương mại nhưng còn là một
răn đe đối với Trung Quốc.
Và cuối cùng, hy vọng của Nga là Trung Quốc sẽ giúp họ giảm bớt áp lực
của lệnh trừng phạt của phương Tây với các khoản vay nợ đã được chứng
minh là không tìm thấy được. Các đại diện của VTB, ngân hàng hàng đầu
của Nga, khi nói đến giao dịch với Trung Quốc, đã đưa ra một thông báo
phàn nàn rằng "những trở ngại quan trọng trong quan hệ song phương là
lập truờng gây tranh cãi của Trung Quốc liên quan đến các ngân hàng
Nga..." Phần lớn các ngân hàng Trung Quốc từ chối để có một giao dịch
liên ngân hàng với ngân hàng Nga. Các ngân hàng Trung Quốc cũng đã cắt
giảm đáng kể sự tham gia của họ trong việc trao đổi thương mại với Nga.
Các hoan hô chói tai ở Moscow cho "tính gắn bó" của dự án theo sở thích
riêng của Putin (Âu-Á Thống Nhất) với "Vành Đai Kinh Tế Con Đường Tơ Lụa
Mới" đầy tham vọng của Trung Quốc (nay là đề án "Một Đai, Một Đường")
có thể được coi là một nỗ lực khác để che giấu sự giả trá. Âu-Á Thống
Nhất chỉ có thể bơi được nhờ vào các khoản trợ cấp từ Moscow, mà hiện
nay đang lo lấp các lỗ hổng trong ngân sách bị chảy máu. Trong khi đó,
Trung Á - bao gồm Kazakhstan, đối tác hàng đầu của Moscow trong Âu-Á
Thống Nhất - đã hội nhập nhanh chóng với Trung Quốc. "Đan xen" có thể
xảy ra, nhưng chỉ là phương tiện cho Trung Quốc phát triển cơ sở hạ tầng
kết nối TQ với Âu Châu. Liệu Nga có sẵn sàng để phục vụ như là "cầu
nối" của Trung Quốc? Điều trớ trêu là, ở thời điểm mà Trung Quốc muốn
xây "cầu nối" cho chính họ đến Âu Châu, thì điện Kremlin của Putin muốn
đẩy Nga theo hướng ngược lại, nó làm cho toàn bộ "tính gắn bó" thành một
mớ hỗn độn. Tôi đồng ý với Bjorn Duben: "Mặc dù Trung Quốc đã cố gắng
để xoá tan những lo ngại của Moscow, nhấn mạnh rằng kế hoạch này không
nhằm chống lại Nga, rất dễ để nghĩ rằng kế hoạch Âu-Á Thống Nhất Kinh Tế
của Putin và các kế hoạch trên phạm vi diện rộng của Trung Quốc để tiếp
tục bành truớng tầm với kinh tế của TQ xa hơn ở Trung Á là những dự án
không phù hợp nhau".
Chính cái động lực đẩy Kremlin về huớng Trung Quốc sẽ sớm bắt đầu làm
bùng cháy lên những nghi ngờ của nguời Nga, và thậm chí cả sự thù địch,
đối với người Trung Quốc. Ở đây tôi có ý nghĩ của mô hình "Thành Trì Bị
Lâm Nguy" (Besieged Fortress model), mà việc đi tìm kiếm kẻ thù là nền
tảng cho tính chính đáng quân sự-dân tộc chủ nghĩa hiện nay của điện
Kremlin. Ở thời điểm hiện nay thì mô hình này hoạt động hiệu quả bằng
cách làm cho phương Tây, và chủ yếu là Mỹ, là địch thủ của Nga. Tuy
nhiên, Mỹ - một kẻ thù ở xa, không có biên giới chung với Nga và có rất
ít các mối quan hệ trực tiếp - có thể sớm bị mất đi vai trò mà Nga xem
là chúa gây dị ứng (allergan-in-chief). Hiện có hàng trăm ngàn người sắc
tộc Trung Quốc ở Nga (và nguời Nga cũng thường gộp chung nguời Việt và
dân Á Châu khác như là người "Trung Quốc"), và văn hóa Trung Quốc thường
là rất lạ và khó hiểu cho người Nga bình thường. Vì vậy sự mất lòng tin
vào Trung Quốc có thể trở thành một phương pháp hiệu quả hơn để tái tạo
tâm lý "Thành Trì Bị Lâm Nguy" ở Nga. Tiềm năng của cảm giác chống
Trung Quốc ở Nga đã héo úa, không hoạt động trong một thời gian dài, chỉ
thỉnh thoảng nổi lên trong những mối lo âu về việc Trung Quốc lấy
Siberia và Viễn Đông của Nga. Sự mất lòng tin sâu sắc với Trung Quốc
trên bình diện của giai tầng chính trị và môi trường trí thức có thể dễ
dàng trở thành mảnh đất màu mỡ cho sự tìm kiếm một kẻ thù mới. Sự thất
bại không thể tránh khỏi trong những nỗ lực của Kremlin để xây dựng quan
hệ đối tác với Bắc Kinh, hầu có thể giúp giải quyết các vấn nạn đang
chồng chất, cùng với sự hiểu lầm về chương trình và tâm lý của một đại
quốc cạnh biên giới của Nga, có thể dễ dàng biến Trung Quốc thành một
đối tượng mới của hận thù.
Trong khi đó, có rất nhiều chỉ dấu cho thấy sự mong manh của cấu trúc
"chúng ta là bạn với Trung Quốc" mà điện Kremlin xây dựng. Tin trong
tháng 6 năm 2015 lan ra rằng vùng Zabaikalski của Nga (một phần của
Trung Quốc cũ có tên Ngoại Mãn Châu) hứa sẽ cấp khoảng 300,000 hecta đất
cho công ty Trung Quốc Huae Xinban dưới một hợp đồng thuê 49 năm với
giá bèo đậu phọng - ít hơn $5 đôla một hecta. Đồng thời, một dự thảo
luật đã được đệ trình lên Quốc Hội Duma của Liên Bang Nga để đảm bảo chủ
quyền của Trung Quốc trên lãnh thổ được thuê; cũng là một Kremlin đã dữ
dội ra sức bảo vệ chủ quyền Nga, chống phương Tây độc hại, thì lại đang
bán chủ quyền này với giá đậu phộng cho Trung Quốc. Điều này đã khuấy
lên một phản ứng giận dữ trên khắp nước Nga, và các chính quyền địa
phương đã buộc phải thoái lui. Trường hợp này chứng tỏ rằng sự xâm nhập
của Trung Quốc vào Nga đã không nhận được sự chào đón nồng nhiệt. Nếu
tốt nhất, nó làm tăng những mối nghi ngờ; nếu tệ nhất, nó gây ra sự thù
địch.
Mối quan hệ với Trung Quốc đã trở nên một chủ đề nóng trên các phương
tiện truyền thông và internet Nga. Một trong những nguyên nhân để lo
lắng là sự thiếu rõ ràng trong logic hoặc tầm nhìn viễn kiến trong những
nỗ lực của Kremlin để có được những thỏa thuận bí mật với Trung Quốc.
Cũng những cơ quan chức năng của Nga đã tuyên bố sẵn sàng chiến đấu cho
lãnh thổ thiêng liêng Nga bên phần Âu Châu của nước này, lại bày tỏ sự
sẵn sàng nhuợng bộ cho những đòi hỏi lãnh thổ của Trung Quốc, hoặc
ngoảnh mặt làm ngơ khi Trung Quốc chiếm giữ lãnh thổ Nga. Nga đã giao
cho Trung Quốc 1,844,407 hecta đất dọc theo biên giới Nga-Trung cho TQ
cắt gỗ, và cho TQ thuê những mảng lớn của lãnh thổ Nga cho các mục đích
nông nghiệp. Thống đốc vùng tự trị của người Do Thái ở Viễn Đông nói về
chuyện này tại Diễn đàn Kinh tế Petersburg vừa qua, "Các nhà đầu tư đến
gặp tôi và đề nghị các dự án nông nghiệp. Tôi đã đồng ý. Nhưng sau đó
tôi phát hiện ra rằng chúng tôi không có đất - khoảng 80 phần trăm đất
đai của chúng tôi do nguời Trung Quốc kiểm soát, một cách chính thức
hoặc không chính thức. Họ trồng đậu nành nhưng lại giết chết đất. "Các
nhà nghiên cứu của Đại học Zabaikal đã viết trong bản ghi nhớ, sự phân
tích của họ rằng "nguời Trung Quốc sử dụng các loại phân bón độc hại và
hủy hoại các hệ sinh thái, không chỉ trên những lãnh thổ họ thuê, mà còn
trên các vùng lãnh thổ lân cận."
Vấn nạn ở đây là nhà nước Nga và các giới chức tham nhũng Nga đã tạo ra
những quy luật để tưởng thưởng cho các mô hình kinh doanh có tính cách
tàn phá. Như một ví dụ, sẽ không có cơ hội đầu tư cho Trung Quốc nếu họ
hành xử như vậy ở Phần Lan hay Ba Lan. Ở Nga, kết quả cuối cùng thì rõ
ràng: Hoạt động của Trung Quốc đang kích động những phản ứng thù địch từ
người dân địa phương.
Trong thời điểm này, các chuyên gia thân Kremlin của Nga đã tự thuyết
phục chính họ (và các lãnh đạo Nga) rằng tình hữu nghị với Trung Quốc là
một cơ hội tuyệt vời - và thậm chí còn là một liên minh đi đến thay đổi
trật tự thế giới! Đúng, họ phải tìm ra cách để áp dụng phương pháp tiếp
cận chính trị thực dụng/realpolitik mà họ yêu thích cho cặp đôi/tandem
mới. Xem xét trên các điều kiện về thăng bằng quyền lực, sự bất cân xứng
của cặp đôi/tandem này đặt ra sự nghi ngờ đáng kể về tính bền vững của
nó. Vì thế, tất cả các màn thảy chụp/juggling sáo ngữ đưa ra từ điện
Kremlin có một mục đích: để chứng minh rằng việc xoay trục của Nga sang Á
Châu thì có ý nghĩa, và rằng sự kết ước mới sẽ phục vụ mục đích của
Kremlin. Công việc chính yếu là thuyết phục được dân Nga rằng Trung Quốc
sẽ không trở thành một thế lực bá quyền cao ngạo. Nhưng cho đến nay tất
cả các phân tích trong công tác "tuyên truyền xoay trục" của Nga đã chỉ
gây thêm nhiều nghi ngờ. Tất cả các chuyên gia có uy tín đều thừa nhận
rằng Trung Quốc là đối tác mạnh hơn, nhưng họ nói rằng dù vậy "Moscow
chắc là sẽ tìm ra cách để kiến tạo 'một mối quan hệ đặc biệt' với đối
tác của mình."
Một số chuyên gia thừa nhận rằng họ không chắc chắn làm thế nào Moscow
có thể bảo vệ chủ quyền và độc lập từ Bắc Kinh. Các chuyên gia khác thì
lạc quan hơn, tin rằng Nga sẽ duy trì "quyền lực đại cường", và Bắc Kinh
sẽ thừa nhận tư thế của Nga như vậy. Nhưng điều rõ ràng ai cũng có thể
nhìn thấy được là những khó khăn của họ trong các nỗ lực để xác định vai
trò trong cặp đôi/tandem Nga-Trung: Trung Quốc là lãnh đạo, không phải
là bá quyền, theo đề nghị của các chuyên gia. Nhưng làm thế nào để khả
thi khi là lãnh đạo mà không có quyền bá chủ? Và tại sao một nhà nước
hoạt động trên trường quốc tế trên cơ sở của quy tắc Hobson (chọn lựa
Yes hay No) lại có lý do nào để tin rằng các đối thủ cạnh tranh của mình
tất cả sẽ chơi theo các quy tắc của Kant? (luân lý phổ quát). Nó có vẻ
thảm hại cho Nga để hy vọng rằng Trung Quốc sẽ chìu theo khao khát của
Kremlin để Nga được kéo dài vị thế đại cường (một sự chìu chuộng, dù
tình cờ, mà phương Tây đã làm cho Nga trong một thời gian dài). Như
Kissinger đã nhận xét, "Trung Quốc đã chưa bao giờ có liên hệ bền vững
với một nước khác trên căn bản bình đẳng, vì lý do đơn giản là TQ chưa
bao giờ đương đầu với những đối tượng có tầm cỡ hay có văn hoá tương
đồng" (On China, p. 16-7). Đã có dấu hiệu nào cho thấy là não trạng
chính trị của Trung Quốc đã thay đổi mà người ta không bắt được?
Cách giải thích đơn giản hơn và được ưa chuộng hơn, 'kết ước mới' là một
ảo ảnh. Đây không phải là để nói rằng Nga không thể vắt ra được lợi thế
của tình bạn giả tạo này trong quá khứ. Nhóm lợi ích của Nga
(rent-seeking elite) đã vận dụng tình bạn giả tạo này với phương Tây để
thiết lập sự hội nhập cá nhân và xây dựng những bộ máy rửa tiền của họ
có trụ sở ở phuơng Tây. Nhưng Trung Quốc là một trường hợp hoàn toàn
khác biệt - ít bị yếu điểm của lòng vị tha và sự nuông chìu, sự tự hào,
tự túc, tham vọng và kiên nhẫn. Tại sao Trung Quốc phải giúp chữa trị
những phức tạp của Nga, hay cung cấp cho nhóm đặc quyền/elite các phương
tiện để thủ đắc sự phù phiếm hay tài sản cá nhân của họ? Trong 'kết ước
mới' này, điện Kremlin chỉ có hai lựa chọn: đóng vai trò của con chó
kiểng, hay sẵn sàng để than vãn về sự bị nhục nhã một lần nữa, được lập
đi lập lại như thế nào. Phương Tây, qua việc đối xử với Nga trong cái
bao tay tử tế, đã thất bại trong việc dạy cho Nga một bài học; nhưng
Trung Quốc ít có khả năng sai lầm về mặt bao dung.
Một số chuyên gia phương Tây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả
năng chống phương Tây của mối tình Nga-Trung. Tôi thì lo lắng nhiều hơn
về những tác dụng của mối quan hệ sẽ cháy chìm trong ngọn lửa. Moscow sẽ
phản ứng như thế nào khi vỡ mộng với đối tác Trung Quốc? Bắc Kinh phản
ứng như thế nào trước sự mục rữa của hệ thống Nga và ác cảm của dân Nga
đối với Trung Quốc do chính TQ gợi ra? Liệu Trung Quốc hiểu cái mớ bùi
nhùi hỗn độn mà TQ đang bước vào?
Sự cô đơn và sự bất an đã buộc giới lãnh đạo Nga thực hiện một động thái
mà họ hoặc biết, hoặc nghi ngờ là nó sẽ không có lợi. Có lẽ đã tới lúc
để điện Kremlin đi tìm kiếm một sự xoay trục mới? Miến Điện thì thế nào?
Không phải là nó an toàn hơn hay sao?
(Lilia Shevtsova là nhà nghiên cứu thâm niên không thuờng trú của Viện Brookings và là thành viên ban biên tập của TAI.)
bit.ly/1KegI80
www.brook.gs/1HI0iyM
Bản tiếng Việt:
