Gieo gì cho một ngày giải phóng thực sự?
Nguyễn Phương Uyên
- Người ta vẫn luôn tin rằng thời gian là phương thuốc hữu hiệu có khả
năng chữa lành mọi vết thương cả về tinh thần lẫn thể xác.
Giống như Martin Luther King (1) nói rằng, “Thực ra, thời gian tự nó không thiên về đâu hết; nó có thể được dùng để xây dựng hay phá hoại”.
Tôi cũng có một cảm nhận khác về thời gian, ở một khía cạnh nào đó, một
trường hợp nào đó thời gian có thể là một con dao hai lưỡi như đối với
lòng hận thù chăng?!
Hận thù bắt đầu từ nỗi đau, sự thương tổn có thể được thời gian chữa
lành bằng cách làm nhạt nhòa cho những đớn đau lui dần vào quên lãng,
nhưng cũng có thể nuôi lớn hận thù từ quá khứ đau buồn nọ.
VỠ MỘNG “GIẢI PHÓNG”
Người cộng sản lấy hận thù làm động cơ thổi bùng lửa cách mạng. Khi làm
như vậy người ta tin tưởng đó là động lực chủ chốt để đưa cách mạng tới
thành công và giải phóng con người. Nhưng kết cục “Giải phóng” chỉ còn
là cụm từ hoa mỹ không hơn không kém được đảng cộng sản - thứ gọi là lực
lượng tiên phong lập đi lập lại, ngày này qua ngày khác.
“Giải phóng” kia là cái vốn dĩ đã không những không thể giải thoát con
người, lại còn đưa con người vào một xã hội bế tắt, đầy kiềm kẹp, đầy
dối trá, xảo quyệt, tham nhũng, cướp bóc, thù hằn, tranh chấp, chia rẽ
của tham tàn, của thành kiến, của nghi kị lẫn nhau.
Và vì lẽ hòa bình là một giá trị dựa trên nền tảng của công lý và bác
ái, nên “Giải phóng” kia chẳng những không lập lại hòa bình, lại còn kéo
dài chiến tranh âm ỉ bởi sự thiếu vắng của công lý và lòng yêu thương.
Đó là “Giải Phóng” hay trói buộc, nô lệ hóa con người vào lòng thù hận?
Một sự thật không thể chối cãi, sau 40 năm “giải phóng miền Nam”, những
gì có được từ lòng hận thù đó là xả ra một chuỗi bi kịch, khiến đa phần
con người ở những thế hệ sau trở nên hư hỏng.
Khi hận thù được nuôi lớn không chỉ trên một cá nhân, mà còn gieo mầm
vào trẻ nhỏ nó phát triển trở thành một “lề thói vốn dĩ” (2) bóp méo
nhân cách hủy hoại tâm hồn trong sáng. Mọi hành động xuất ra cũng chỉ là
vì sự muốn trả đũa mà thôi, và chung cục là bế tắc tư tưởng.
Trước thì người ta nhục mạ, các lãnh đạo chính quyền miền Nam, gọi họ là
ngụy quân, ngụy quyền, rồi sử dụng chính sách cải tạo khổ sai, đập phá
nghĩa trang của những người thuộc chế độ cũ như một phương thức trả
thù.
Về sau, người ta ngăn chặn hòng cô lập sự giúp đỡ đến với những số phận
bất hạnh, những người lính chế độ cũ, những người thương phế binh Việt
Nam Cộng Hòa - người mà còn lại phần sống không trọn vẹn, người này
thiếu tay, người kia thiếu chân, người thì bị mù, người thì không còn
khả năng đi lại, những người mà vẫn bị nhà cầm quyền đặt nặng kỳ thị,
phân biệt đối xử đè lên cuộc đời.
Cách ứng xử như vậy đã làm cho sự hô hào “hòa hợp hòa giải dân tộc” của
họ tự nó tố cáo nó chỉ là một trò bịp bợm. Làm thế nào người ta có thể
“hòa hợp hòa giải dân tộc” bằng cách duy trì, nuôi nấng hận thù và cấm
cản yêu thương được?
HẬN THÙ HẠ THẤP PHẨM GIÁ CON NGƯỜI
Thật vậy, khi mang trong mình hận thù là lúc ngôi vị giữa người và người đã bị hoán đổi.
Thay thế cho quan hệ Anh - Tôi, là quan hệ Ta - Nó, như vậy ngôi vật vị
đã thay thế cho nhân vị (3) đó, chẳng khác gì nói rằng con người đã bị
gián phẩm giá xuống và trở thành một thứ đồ vật, tệ hại hơn chỉ là súc
vật.
Hận thù không sai khi nó chỉ tồn tại dưới dạng là một trong những cảm
xúc của con người, nhưng nếu nó được sử dụng để phát thành một thứ động
lực cực đoan là lúc lòng yêu thương đã bị phủ bỏ.
Sẽ không một ai có thể lý luận rằng có thể xây dựng được một xã hội nhân
bản cao thượng từ sự thiếu vắng tình yêu thương, lòng nhân ái cả.
Trong quang cảnh bi thảm của một xã hội ngày càng mất đi nhân tính hôm
nay, chúng ta phải tranh đấu không vì lẽ hận thù, mà chính vì mục đích
để có một xã hội Việt Nam tốt đẹp hơn, nhân bản hơn với đầy đủ các quyền
tự do mà công dân của một đất nước dân chủ đáng lý ra phải có.
Đối với mục tiêu này, hận thù sẽ chỉ là con đê nguy hiểm của sự dè biểu,
ích kỷ, kè nén dòng văn minh nhân loại đến với Việt Nam.
Quá lâu rồi Việt Nam thân thương của chúng ta sa vào vũng lầy hận thù
trong khi mọi người ao ước được yêu thương. Không ai mang bên mình hận
thù và cảm thấy đó là một cảm xúc dễ chịu. Liệu rồi chúng ta sẽ tiếp tục
duy trì hận thù hay phát triển lòng yêu thương?
Có một định luật bất biến trong thế giới vật lý đó là trọng lực, dưới sự
ảnh hưởng của trọng lực điều gì đi lên ắt sẽ đi xuống. Và cũng có một
quy luật bất biến trong thế giới loài người là nhân quả, rồi ta sẽ gặt
được quả lành hay trái đắng là do thứ ta đang gieo trồng trong ô đất của
chính mình.
___________________________________
* Chú Thích:
(1). Theo Thư Viết Từ Ngục Birmingham của Martin Luther King. Ông là một
mục sư người Mỹ gốc Phi cũng là một nhà hoạt động dân quyền chống phân
biệt chủng tộc.
(2). “Lề thói vốn dĩ”, ý nói một thói quen vốn có đã trở thành vô thức.
(3). Theo lời lẽ của Martin Luther King trong diễn văn kinh điển “Tiếng gõ cửa lúc nửa đêm”.
