Trần Gia Phụng (Danlambao)
- Chiến tranh bùng nổ từ năm 1960. Khi khởi sự cuộc chiến, lực lượng
cộng sản (CS) sử dụng chiến thuật du kích, đánh phá khắp nơi trong nước.
Do địa hình rừng núi ở Đông Dương, Bắc Việt Nam (BVN) là hậu cứ lớn,
đưa người và tiếp liệu võ khí, quân nhu và cả thực phẩm cho quân CS ở
Nam Việt Nam (NVN). Đến cuối năm 1967, lực lượng CS ở NVN khá lớn mạnh,
và CS nghĩ rằng đã đến lúc tổng tấn công để tổng khởi nghĩa giành chính
quyền. Trước khi tìm hiểu lệnh tổng tấn công Tết Mậu Thân (1968) của CS,
xin mời theo dõi sơ lược tương quan lực lượng giữa các bên tham chiến
trong trận Tết Mậu Thân (1968).
1. Tương quan lực lượng
Theo thống kê, vào tháng 12-1967, tổng cộng quân chính quy, nghĩa quân,
địa phương quân thuộc Quân lực Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) là 678,728.
(Web:-RVNAF Table.pdf Spreadsheet on troop levels and other information
(*), gồm 4 quân đoàn, đóng ở 4 vùng chiến thuật. Tổng số quân trên đây
gồm có lực lượng tác chiến và thành phần phụ trách hậu cứ, hành chánh,
tiếp liệu quân nhu, quân y…
Quân đội VNCH cho đến cuối năm 1967 chưa được trang bị võ khí mới, mà
vẫn còn sử dụng những loại võ khí cũ như súng Carbine M1 và Carbine M2
hay súng Garant M1. Các loại súng nầy được sử dụng từ thời thế chiến thứ
hai (1939-1945) ở Âu Châu. Chỉ một số ít đơn vị đặc biệt mới có súng
M16. Máy bay của Không quân VNCH không thể ở lâu trên không trung nên
không thể bay xa để tấn công. Nói chung, sức mạnh quan trọng trong chiến
tranh hiện đại là hỏa lực của quân đội VNCH chưa được mạnh mẽ.
Quân đội VNCH chỉ bảo vệ NVN, phòng thủ diện địa, chống trả những đợt
tấn công của CS trên toàn lãnh thổ NVN. Quân đội VNCH phải dàn trải lực
lượng khắp nơi để bảo vệ đất đai. Chiến thuật du kích và khủng bố của CS
tuy gây thiệt hại mỗi nơi một ít, mỗi ngày một ít, nhưng tổng số thiệt
hại của quân đội VNCH và quân đội Hoa Kỳ càng ngày càng nhiều.
Quân đội Hoa Kỳ có mặt trên chiến trường NVN từ đầu năm 1965, càng ngày
càng đông. Vào cuối năm 1967, số quân Hoa Kỳ ở NVN là 486,000 người.
(Đoàn Thêm, 1967 Việc từng ngày, Sài Gòn: Cơ sở Phạm Quang Khai, 1968,
California: Nxb. Xuân Thu tái bản, 1989, tr. 322). Quân đội Hoa Kỳ được
trang bị tối tân và đầy đủ, hỏa lực rất mạnh cả trên bộ lẫn trên không.
Khác với chiến tranh Triều Tiên, ở Việt Nam Hoa Kỳ chủ trương chiến
tranh giới hạn (limited war), chỉ hành quân giữ thế thủ ở NVN, không đưa
bộ binh tấn công BVN, tránh đụng chạm đến TC. Hoa Kỳ chọn lựa chiến
lược nầy do Hoa Kỳ bị ám ảnh bởi chiến tranh Triều Tiên, Hoa Kỳ chủ
trương tránh đụng độ với Trung Cộng ở Việt Nam. (Mark Moyar, Triumph
Forsaken, The Vietnam War, 1954-1965, New York: Cambridge University
Press, 2006, tr. 306.) Hoa Kỳ lo ngại nếu đánh ra BVN, thì TC sẽ can
thiệp như đã từng can thiệp ở Triều Tiên năm 1951.
Với chiến lược phòng thủ, chỉ chống trả những đợt tấn công của lực lượng
CS, mà không tấn công hang ổ hậu cứ của CS ở BVN, chận đứng nguồn tiếp
liệu cho quân đội CS từ BVN xuống NVN, như Hoa Kỳ đã từng đánh ra BTT
mới chận đứng được CS ở NTT, quân đội Hoa Kỳ cũng như VNCH khó thành
công trong việc ngăn chận chiến thuật du kích và khủng bố tấn công liên
tục khắp nơi trên lãnh thổ VNCH.
Ngoài ra chính phủ Hoa Kỳ còn buộc quân đội của mình phải tuân thủ “quy
tắc tham chiến” (rules of engagement) tức quy tắc ứng xử khi lâm chiến,
như một thứ cẩm nang chiến tranh. Những quy tắc tham chiến giới hạn
hoạt động của phi cơ, giới hạn hỏa lực yểm trợ trên chiến trường, làm
giảm sức mạnh của quân đội Hoa Kỳ.
Đầu năm 1968, quân đội CS tại NVN lên đến khoảng 129,200 quân tác chiến,
kể cả quân du kích. Khi bắt đầu tổng tấn công, lực lượng nầy tăng thành
147,200 người, đa số đều trẻ tuổi, đôi khi rất trẻ. Con số thực tế có
thể còn cao hơn rất nhiều. Đa số cán binh CS được gởi từ BVN vào NVN
chiến đấu. (Trong lúc quân CS vào thành phố, dân chúng nghe rất nhiều
cán binh CS nói giọng Bắc.)
Sinh năm 1959, nhập ngũ năm 1968 (9 tuổi), chết năm 1971 (12 tuổi).
Huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, phía bắc tỉnh Quảng Trị. (Nguồn Internet)
Lúc đầu CS áp dụng chiến thuật du kích, nay đánh chỗ nầy, mai phá chỗ
khác, gây tiêu hao mỗi ngày một nhiều. Khi thấy lực lượng đủ mạnh ở một
nơi nào đó, hoặc một thời điểm nào đó, CS mới chuyển từ du kích chiến
qua vận động chiến, như trường hợp tổng tấn công Tết Mậu Thân.
Quân đội CS theo kỷ luật sắt, dưới quyền điều khiển của những chính ủy
CS, tức ủy viên chính trị của đảng Lao Động. Riêng tại Huế, có nơi CS
xích chân bộ đội vào các cổ súng máy, không thể bỏ trốn, phải chiến đấu
cho đến khi bị bắn chết tại chỗ. (Nhiều tác giả, Technology and the Air
Force: A Retrospective Assessement, Washington D.C: Air Force History
and Museums Program, United States Air Force, 1997, tr. 129.) (Sau khi
quân đội VNCH tái chiếm Huế, người viết nghe kể quân CS bị xích chân vào
các khẩu súng trung liên trấn giữ trên các dãy hoàng thành chung quanh
Đại nội ở Huế và bị máy bay bắn chết.)
Ngày 26-1-1968, một số cán binh CS hồi chánh tại Quảng Trị đã khai rằng
BVN đưa quân vào NVN, nên BVN phải sử dụng thanh niên trong tuổi nghĩa
vụ quân sự, tổ chức thành các đơn vị bảo vệ miền BVN. Thực tế từ tháng
6-1965, khoảng 320,000 viện binh Trung Quốc đã vào BVN, bảo vệ các tỉnh
phía bắc Hà Nội, để quân BVN tiến xuống đánh NVN. (Qiang Zhai, China
& Vietnam Wars, 1950-1975, The University of North Carolina Press,
2000, tr. 135.)
Võ khí quân CS sử dụng trong cuộc tổng tấn công Mậu Thân khá tối tân như
súng AK 47, xe tăng T54 đều do Liên Xô viện trợ. Lãnh đạo quân cộng sản
lúc đó tại NVN gồm Phạm Hùng, ủy viên bộ Chính trị đảng Lao Động, làm
chính ủy, tư lệnh là trung tướng Hoàng Văn Thái (mới thay trung tướng
Trần Văn Trà năm 1967), tham mưu trưởng là đại tá Lê Đức Anh.
2. Lệnh tấn công của cộng sản
Nhân dịp đầu năm dương lịch 1968, Hồ Chí Minh (HCM) gởi đến Ngoại giao
đoàn ở Hà Nội, cùng các nhân viên cao cấp của đảng LĐ và nhà nước Hà Nội
một thiệp chúc Tết màu hồng, trên có in bài thơ “Mừng xuân 1968” của HCM. Bài thơ nầy còn được phổ biến rộng rãi trên báo chí và trên đài phát thanh Hà Nội vào ngày Tết dương lịch (1-1-1968).
Đúng giao thừa Tết âm lịch ở BVN theo lịch mới của BVN (tối 28 rạng
29-1-1968), nghĩa là 24 giờ trước tối giao thừa ở NVN theo lịch NVN (tối
29 rạng 30-1-1968), bài thơ “Mừng xuân 1968” do HCM viết và chúc
Tết dương lịch (1-1-1968), được phát lại trên đài phát thanh Hà Nội,
nói là để chúc Tết đồng bào nhân dịp năm mới âm lịch, như sau:
“Xuân nầy hơn hẳn mấy xuân qua,
Thắng trận tin vui khắp mọi nhà.
Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ,
Tiến lên!
Toàn thắng ắt về ta.”
(Hồ Chí Minh toàn tập, tập 12: 1966-1969, xuất bản lần thứ hai, Hà Nội: Nxb. Chính Trị Quốc Gia, 2000, tt. 333-334.)
Khi đọc bài thơ trên, đến câu thơ chót (Tiến lên! Toàn thắng ắt về ta),
HCM đã dùng sức hét lên thật to, rất khác thường hai chữ "Tiến lên!".
Sau nầy người ta mới hiểu bài thơ nầy được CS dùng làm mật khẩu ra lệnh
tổng tấn công ở NVN.
Bài thơ nầy được đài phát thanh Hà Nội lập đi lập lại nhiều lần từ đêm
giao thừa đến suốt ngày mồng Một tháng giêng âm lịch (Tết) ở BVN
(29-1-1968), tức là ngày 30 tháng chạp năm đinh mùi ở NVN. Như thế,
trong suốt ngày hôm đó (29-1-1968), một ngày trước Tết ở NVN, quân đội
cộng sản ở khắp NVN đều nghe bài nầy và biết đó là hiệu lệnh của Hồ Chí
Minh chuẩn bị ra quân tấn công vào đêm giao thừa ở NVN (đêm 29 rạng
30-1-1968.).
Tại NVN, trước giờ xuất phát tấn công, bộ đội CS được nghe các cấp chỉ
huy đọc nhật lệnh của bộ Tư lệnh các Lực lượng Võ trang MTDTGP. Trong
lệnh đó, câu đầu tiên là câu của kết bài thơ chúc Tết của Hồ Chí Minh: "Tiến lên, toàn thắng ắt về ta”... Điều nầy càng xác định bài thơ chúc Tết của HCM là lệnh xuất quân chiến dịch “Tổng công kích và tổng khởi nghĩa” của CS. (Don Oberdorfer, Tet!, New York: Nxb. Da Capo, 1984, sđd. tt. 75.)
Bài thơ chúc Tết của HCM đầu năm 1968 và đầu năm Mậu Thân chính là lệnh
tấn công của CSVN, và cũng là lệnh thảm sát đồng bào miền Nam Việt Nam
trong Tết dân tộc năm 1968. (Còn tiếp bài 3: Cuộc chiến trên toàn lãnh
thổ VNCH.)
Bài đã đăng:
(Toronto, 12-3-2016)
__________________________________
Tài liệu:
NHẬT LỆNH CỦA BỘ TƯ LỆNH,
CÁC LỰC LƯỢNG VÕ TRANG GIẢI PHÓNG MIỀN NAM
Dưới đây là nhật lệnh của bộ Tư lệnh các Lực lượng võ trang của
MTDTGPMNVN. Nhật lệnh nầy do các cấp chỉ huy cộng sản đọc cho các đơn vị
trước khi xuất quân vào tối 29-1-1968, tức tối giao thừa Tết Mậu Thân
tại Nam Việt Nam. Lệnh nầy đã được tác giả Douglas Pike dịch qua Anh ngữ
và đăng trong bài "The 1968 Viet Cong Lunar New Year Offensive in South
Vietnam" [Cuộc tấn công Tết âm lịch năm 1968 của Việt Cộng ở Nam Việt
Nam], do Phái bộ Hoa Kỳ tại Sài Gòn phát hành ngày 14-2-1968. Bản dịch
nầy được đăng lại trong sách đã dẫn của Don Oberdorfer, tt. 75, 76, và
chú thích ở tr. 359. Rất tiếc không có nguyên văn tiếng Việt nhật lệnh
nầy của MTDTGP, nên chúng tôi dịch lại từ bản dịch Anh văn của Douglas
Pike để làm tài liệu tham khảo, chỉ có thể giữ đại ý chứ không phải là
nguyên bản tiếng Việt của nhật lệnh. Trong khi dịch, người viết tạm dùng
từ ngữ và cách hành văn theo lối cộng sản lúc đó. Ngoài ra, câu đầu của
nhật lệnh là câu cuối của bài thơ chúc Tết của Hồ Chí Minh thì lấy theo
nguyên bản bằng tiếng Việt ("Tiến lên toàn thắng ắt về ta."), dầu đã
được Douglas Pike dịch là "Move forward to achieve final victory" (Tiến
lên hoàn thành chiến công cuối cùng.)
ORDER OF THE DAY OF THE HEADQUARTERS,
ALL SOUTH VIETNAM LIBERATION ARMED FORCES
To all cadres and combatants,
"Move forward to achieve final victory."
The Tet greeting of Chairman Ho is actually a combat order for our entire Army and population.
And in compliance with the attack order of the Presidium, Central
Committee, South Vietnam Liberation Front, all cadres and combatants of
all South Vietnam Liberation Armed Forces should move forward to carry
out direct attacks on all the headquarters of the enemy, to disrupt the
United States imperialists' will for aggression and to smash the Puppet
Government and Puppet Army, the lackeys of the United States, restore
power to the people, completely liberate the 14,000,000 people of South
Vietnamfulfill our revolutionary task of establishing democracy
throughout the country.
It will the the greatest battle ever fought throughout the history of
our country. It will bring forth world-wide change but will also
require many sacrifices. It will decide the fate and survival of our
Fatherland and will shake the world and cause the most bitter failure to
the imperialist ringleaders.
Our country has a history of 4,000 years of fighting and defeating
foreign aggression, particularly glorious battles such as Bach Dang, Chi
Lang, Dong Da and Dien Bien Phu. We defeated the special war and we
are defeating the limited war of the Americans. We resolutely move
forward to completely defeat the American aggressors in order to restore
independence and liberty in our country.
Dear comrades,
It is evident that the American aggressors are losing.
The call for assult to achieve independence and liberty has sounded.
The Truong Son [the Annamite mountains] and the Mekong River are moving.
You, comrades, should act as heroes of Vietnam and with the spirit and pride of combatants of the Liberation Army.
The final victory will be with us.
Tạm dịch từ bản dịch anh ngữ của Douglas Pike
NHẬT LỆNH CỦA BỘ TƯ LỆNH,
CÁC LỰC LƯỢNG VÕ TRANG GIẢI PHÓNG MIỀN NAM
Hỡi cán bộ và chiến sĩ,
"Tiến lên toàn thắng ắt về ta."
Lời chúc Tết của Hồ chủ tịch đích thực là một mệnh lệnh chiến đấu cho toàn thể Bộ đội và nhân dân.
Hưởng ứng lệnh tấn công của Chủ tịch đoàn, Trung ương cục, Mặt trận Giải
phóng miền Nam, tất cả cán bộ và chiến sĩ của các Lực lượng Võ trang
Mặt trận Giải phóng miền Nam hãy tiến lên tấn công thẳng vào các bộ chỉ
huy địch, bẻ gãy ý đồ xâm lược của đế quốc Mỹ và đập tan ngụy quyền ngụy
quân bù nhìn, tay sai của Mỹ, giành lại quyền cho nhân dân, giải phóng
toàn bộ 14 triệu đồng bào miền Nam, hoàn thành nhiệm vụ cách mạng là lập
lại nền dân chủ trên cả nước.
Đây sẽ là trận chiến vĩ đại nhất trong suốt quá trình lịch sử nước ta.
Nó sẽ làm thay đổi cả thế giới nhưng cũng đòi hỏi nhiều hy sinh. Nó sẽ
quyết định vận mạng và sự sống còn của Tổ quốc, sẽ làm rung chuyển thế
giới, và sẽ gây thất bại chua cay cho bọn đầu sỏ đế quốc.
Đất nước chúng ta có 4,000 năm lịch sử đánh và thắng ngoại xâm, đặc biệt
là những chiến công lừng lẫy như Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa và Điện
Biên Phủ. Chúng ta đã thắng cuộc chiến tranh đặc biệt và chúng ta đang
thắng cuộc chiến tranh giới hạn của Mỹ. Chúng ta cương quyết tiến lên
đánh bại hoàn toàn bọn xâm lược Mỹ để giành lại độc lập và tự do cho xứ
sở.
Các đồng chí thân mến,
Rõ ràng là bọn xâm lược Mỹ đang thua.
Giờ tiến công để giành lại độc lập và tự do đã điểm.
Núi Trường Sơn và sông Cửu Long đang chuyển mình.
Hỡi các đồng chí, hãy làm người hùng Việt Nam với tinh thần và lòng kiêu hãnh của chiến sĩ Bộ đội Giải phóng.
Thắng lợi cuối cùng ắt về ta.
(*) http://www.buttondepress.com/secretstuff/ttu2006/RVNAF%20Table.pdf
